تاثیر یک دوره برنامه تمرینی منتخب بر عملکرد، تعادل و کیفیت زندگی زنان سالمند مبتلا به پوکی استخوان

پوکی استخوان یک بیماری رایج و یکی از مشکلات اساسی سیستم استخوان بندی افراد سالمند محسوب می شود. در افراد مسن، کاهش در تراکم مواد معدنی استخوان (پوکی استخوان) اغلب با کاهشی در دامنه حرکتی، تعادل و کیفیت زندگی آن ها همراه است. بنابراین هدف اصلی این پژوهش، ارزیابی تاثیر یک دوره برنامه تمرینی منتخب بر عملکرد ، تعادل و کیفیت زندگی زنان سالمند مبتلا به پوکی استخوان می باشد. تعداد 27 زن مبتلا به پوکی استخوان (میانگین و انحراف استاندارد سن: 6±58 سال، قد: 6±154سانتی متر، وزن: 14±68 کیلوگرم) مراجعه کننده به مرکز سنجش پوکی استخوان به عنوان نمونه ی تحقیق انتخاب و در دو گروه تجربی (14نفر) و کنترل (13نفر) قرار گرفتند. در ابتدا حداکثر سرعت راه رفتن (آزمون mws)، دامنه حرکتی (گونیامتر)، تعادل (دستگاه فوت اسکن) و کیفیت زندگی (پرسشنامه qualeffo-41) تمامی بیماران مورد ارزیابی قرار گرفت. سپس گروه تجربی به مدت 8 هفته و هر هفته 2 جلسه در کلاس و یک جلسه در منزل به تمرینات منتخب ورزشی شامل تمرینات دامنه حرکتی، مقاومتی و تعادلی پرداختند و گروه کنترل صرفا به فعالیت عادی روزمره خود ادامه دادند و بعد از 8 هفته از هر دو گروه پس آزمون به عمل آمد. جهت تجزیه و تحلیل داده ها، از آزمون های t مستقل و t زوجی شده استفاده شد. نتایج پژوهش تفاوت معناداری (p<0/05) را در قبل و بعد از برنامه تمرینی در میانگین حداکثر سرعت راه رفتن (14/6±2/9؛ 13/79±2/6)، دامنه حرکتی فلکشن مفصل شانه (144/3±8/6؛ 154/5±8/5)، آبداکشن (139±18/9؛ 150/8±8/3)، در گروه تجربی نشان داد. در خصوص تعادل ایستا تفاوت معناداری (p<0/05) در راستای x، قبل و بعد از برنامه تمرینی (3/36±2/7؛ 1/57±0/75) در گروه تجربی مشاهده شد. با وجود مشاهده پیشرفت در تعادل پویا، اما به لحاظ آماری تفاوت معناداری مشاهده نشد. در ابعاد کیفیت زندگی: درد (4/6±30/7؛ 2/9±15/4)، تحرک (2/3±/123؛ 2/0±17/6)، فعالیت اجتماعی (3/4±27/9 ؛ 2/2±20/16)، درک سلامت عمومی(5/7±51/2؛ 4/3±35/1) ، عملکرد ذهنی (1/7±20/8؛ 1/5±15/1) بهبودی مشاهده شد (p<0/05)، اما در بخش های مربوط به کار خانه و فعالیت روزانه تفاوت معناداری مشاهده نشد (0/05<p). در گروه کنترل تفاوت معناداری در هیچ کدام از متغیرها مشاهده نشد (0/05<p). از یافته های تحقیق می توان نتیجه گرفت که تمرینات دامنه حرکتی، مقاومتی و تعادلی در بهبود عملکرد، تعادل و کیفیت زندگی بیماران مبتلا به پوکی استخوان تاثیر دارد. بنابراین توصیه می شود اینگونه تمرینات در برنامه زندگی افراد مبتلا به پوکی استخوان در نظر گرفته شود.